"Halka/Haiti" w pawilonie polskim na weneckim Biennale

Strona główna » Polecamy Dodano: 2015-03-10

W pawilonie polskim na tegorocznym Biennale Sztuki w Wenecji zostanie zaprezentowana panoramiczna projekcja filmowa z dokumentacją przedstawienia "Halki" Moniuszki, które odbyło się 7 lutego w haitańskiej miejscowości Cazale. 
 

W Cazale, miejscowości położonej w haitańskich górach na północ od stolicy kraju, do dzisiaj mieszkają potomkowie polskich żołnierzy z legionów napoleońskich. Zostali oni wysłani w 1802 i 1803 roku przez Napoleona, by pomóc zdusić bunt czarnych niewolników na ówczesnym San Domingo. Niektórzy Polacy — najczęściej wstępujący do legionów napoleońskich, aby walczyć o niepodległość swojej własnej okupowanej ojczyzny — obrócili się przeciwko francuskim dowódcom i przeszli na stronę powstańców. W uznaniu zasług konstytucja wolnego Haiti przyznała im specjalne przywileje zrównujące ich z czarnymi obywatelami republiki. Cazalczycy do dziś mówią o sobie Le Polone i noszą skreolizowane wersje polskich nazwisk: Belno pochodzące od Belnowski, Poto — od Potocki.

 

Zwycięzcy konkursu na tegoroczną reprezentację Polski w Wenecji, artyści C. T. Jasper i Joanna Malinowska oraz kuratorka Magdalena Moskalewicz, postanowili wystawić "Halkę" na Haiti zainspirowani filmem Wernera Herzoga "Fitzcarraldo", którego bohater pragnął wznieść operę w amazońskiej dżungli.

 

Prezentacja w Cazale "Halki" – polskiej opery narodowej, której ludowa tematyka i polskojęzyczne libretto były ze strony Moniuszki patriotycznym gestem wsparcia okupowanej ojczyzny – ujawnia, zdaniem kuratorki projektu, bagaż wspólnej kolonialnej i postkolonialnej historii. Jednym z celów projektu "Halka/Haiti" jest pokazanie wciąż mało znanej polsko-haitańskiej historii mieszkańcom Cazale. Charakter produkcji wyznaczyło zderzenie z rzeczywistością dzisiejszego Haiti, kraju wciąż podnoszącego się po tragicznym trzęsieniu ziemi w 2010 roku. Haiti to pierwsze państwo, które obaliło niewolnictwo, ale jednocześnie najbiedniejszy kraj na zachodniej półkuli.

 

Ostateczny kształt spektaklu jest efektem współpracy ekipy z lokalną społecznością. Przedstawienie otworzył polonez w wykonaniu mieszkańców Cazale — uczestników warsztatów tanecznych będących jednym z ważnych elementów tej współpracy. Do udziału w projekcie została zaproszona również Orkiestra Filharmoniczna Sainte Trinite z Port-au-Prince, która wykonała poloneza i mazura. Z polskiej strony udział wziął zespół Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki z Poznania wraz z reżyserem i choreografką.

 

"Halka" na Haiti została wykonana przez pięciu solistów i dyrygenta z opery poznańskiej, dwudziestu jeden haitańskich muzyków oraz osiemnastu tancerzy z Cazale. Przedstawienie odbyło się na drodze biegnącej pomiędzy domami, pośród przejeżdżających motorów, przechodzących zwierząt i przy udziale ponad stuosobowej publiczności złożonej zarówno z mieszkańców wioski, jak i przyjezdnych.

 

Publiczności pawilonu polskiego na 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji zaprezentowana zostanie wielokanałowa projekcja z filmem dokumentującym przedstawienie "Halki" w Cazale wraz z całym sztafażem — tak jak zobaczyli i doświadczyli jej haitańscy Le Polone. Wystawie towarzyszy publikacja z tekstami autorstwa Geri Benoit, Katarzyny Czeczot, Kacpra Pobłockiego, a także uczestników projektu na Haiti.

 

Autorzy projektu to Amerykanin - C. T. Jasper i pracująca w Nowym Jorku Polka Joanna Malinowska. Kuratorem wystawy w polskim pawilonie na Biennale jest Magdalena Moskalewicz, która pracuje w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku, gdzie kieruje grupą badawczą zajmującą się sztuką powojenną z Europy Środkowo-Wschodniej

 

56. Międzynarodowa Wystawa Sztuki – la Biennale di Venezia odbywać się będzie od 9 maja do 22 listopada 2015 roku. (PAP)

 

aszw/ par/