„Ćwiczenia z cierpienia” – sztuka, która zmienia sposób patrzenia na chorobę i medycynę – to niezwykła wystawa Pawła Kowalewskiego, prezentowana w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie.
Projekt „Dignitas hominis”, czyli „Ćwiczenia z cierpienia i bólu dla sztucznej inteligencji”, stanowi przełomową inicjatywę, której podstawą jest koncepcja łączenia dwóch pozornie sprzecznych światów – maszyny i systemu komputerowego z głęboko ludzkimi emocjami i doświadczeniami. Kowalewski, korzystając z niezależnego modelu sztucznej inteligencji wykracza poza powszechne algorytmy, które kierowane są popularnością czy masową estetyką.
Artysta zderzył te nowoczesne technologie z własną, osobistą walką z rakiem, co zaowocowało wizualizacją jego cierpienia i bólu w formach abstrakcyjnych. W jego pracach ból zamienia się w złożone, emocjonalne obrazy – od jasnych, pełnych symboli, po ciemne, obłe przestrzenie, które wciągają widza w głęboką mroczność. To nie tylko indywidualny zapis doświadczeń, lecz także refleksja o ludzkiej godności, sile i nadziei, które można odnaleźć mimo przeciwności.
„Moje własne doświadczenie choroby zamieniłem w głęboki proces artystyczny. Używam różnych mediów, ale malarstwo jest dla mnie najważniejsze, bo odzwierciedla moje przemyślenia na temat życia, świata i ludzkości. W pracy nad projektem wspierał mnie syn, informatyk, który pomógł mi stworzyć model sztucznej inteligencji, wolny od powszechnych algorytmów, kierujący się jedynie moimi odczuciami. Zderzyłem tę technologię z własnym doświadczeniem walki z rakiem, co pozwoliło mi opowiedzieć wizualnie o cierpieniu, bólu i wytrwałości, pokazując, że mimo trudności, dzięki nauce i determinacji, wciąż można iść naprzód.”
Wystawa „Dignitas hominis” nie tylko ukazuje głębię ludzkiego cierpienia, lecz także podkreśla potencjał, jaki drzemie w takich inicjatywach. To świetny przykład współpracy Muzeum Fotografii w Krakowie (MuFo) z Szpitalem Uniwersyteckim, dowód na to, że sztuka może aktywizować i wspierać społeczność w miejscach, gdzie na co dzień skupia się głównie na leczeniu. Marcin Jędrychowski, dyrektor szpitala, podkreśla, że choć instytucje publiczne często bagatelizują rolę sztuki, jej obecność w przestrzeniach takich jak szpitale może mieć nie do przecenienia znaczenie – od łagodzenia bólu po wzmacnianie ducha.
– Sztuka, choć często niedoceniana, odgrywa kluczową rolę w procesie zdrowienia – mówi Jędrychowski. – Każda metoda, która pozwala pacjentom czuć się lepiej i znaleźć w sobie siłę do walki, jest bezcenna. Obcowanie ze sztuką może wyzwolić emocje, które pomagają przejść przez najtrudniejsze chwile, a to wszystko dzieje się także poza muzealnym kontekstem, w bezpośrednim otoczeniu choroby i nadziei.
Tematyka choroby, naturalnie obecna w przestrzeni szpitalnej, nie jest też obca MuFo. W ostatnim czasie Muzeum, prezentując wystawę „Nie odwracaj wzroku. Refleksje wokół pokazu Olimpii Katarzyny Kozyry”, zaprosiło publiczność do wspólnego przeżywania traum związanych z bólem i cierpieniem, ale nade wszystko do refleksji nad godnością, cielesnością i przemijaniem oraz do podjęcia próby odnalezienia sensu tam, gdzie zwykle nie chcemy patrzeć.
To, dlatego udział instytucji muzealnej w tym wydarzeniu jest gwarantem jakości i powinien stanowić inspirację dla kolejnych inicjatyw, które mogłyby odbywać się w instytucjach publicznych na terenie całego kraju. Miejsce sztuki współczesnej może wykraczać daleko poza utarte ramy i muzealne ściany – co doskonale udowadnia przestrzeń publiczna krakowskiego Szpitala Uniwersyteckiego uzupełniona pracami Pawła Kowalewskiego.
„Dignitas hominis” to nie tylko prezentacja obrazów – to wewnętrzna rozmowa o granicach ludzkiej wytrzymałości, o cierpieniu, które można wyrazić i zrozumieć dzięki sztuce i technologii. To ważny krok ku temu, by sztuka coraz szerzej i głębiej włączała się w procesy społeczne i medyczne, pokazując, że nawet w najbardziej trudnych chwilach człowiek nie jest sam – a jego godność jest najważniejszym przesłaniem tego projektu.
Wystawę można oglądać od 11 września 2025, w godzinach od 9:00 do 19:00, w przestrzeni Punktu Pobrań – Budynek H, poziom 0, wejście nr 6, ul. Jakubowskiego 2, Kraków
Partnerem medialnym wystawy jest serwis: wirtualnapolska.pl
Zapraszamy serdecznie!
Nadesłała: Magda Pohrybieniuk
200 lat od kamienia węgielnego. Portrety Teatru Wielkiego
Wernisaż wystawy malarstwa Sebastiana Skoczylasa
DIMENSIONLESSNESS OF GLASS.
X Międzynarodowy Kongres Kreatywny DESIGN PLUS
Prezentacja numerów 16 i 17 kwartalnika „Format Literacki”
MARTYNA CZECH JEDNOSTKI CHOROBOWE
Jesienne pokazy spektaklu „Lobster” we Wrocławiu
„Zdjęcia Architektów”
Automaton Vocis - średniowieczna infolinia, która ożywia księgi Biblioteki Narodowej
Eksperci i młodzi liderzy wzywają do całkowitego zakazu reklamy alkoholu w Polsce
Arizona Aniela Płudowska
