Jubileusz NFM Filharmonii Wrocławskiej

Ocena:

5/5 | 1 głosów

Zjednoczeni. Rocznica pierwszego po II wojnie światowej koncertu Filharmonii Wrocławskiej

Jubileusz NFM Filharmonii Wrocławskiej - image

W życiu kulturalnym Wrocławia rok 2025 jest wyjątkowy – świętujemy nie tylko dziesięciolecie Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, lecz także osiemdziesięciolecie NFM Filharmonii Wrocławskiej oraz Opery Wrocławskiej. Dzieje tych instytucji są skomplikowane i można w nich znaleźć odbicie losów stolicy Dolnego Śląska.

Ostatnie miesiące II wojny światowej we Wrocławiu i początki okresu powojennego były czasem dramatycznych wydarzeń, ale też świtem nowych nadziei. 6 maja 1945 roku upadła oblężona Festung Breslau. Wcześniej bitwa pochłonęła dziesiątki tysięcy ofiar, a samą miejską tkankę doprowadziła do ruiny. Przed nadciągającą linią frontu udało się wówczas uciec pięcioletniemu Christophowi Eschenbachowi – synowi znanych wrocławskich muzyków, którzy wojny nie przeżyli: Margarethe i Heriberta Ringmannów. Zaledwie pięćdziesiąt cztery dni po poddaniu Wrocławia przez niemiecką załogę wydarzyła się jednak rzecz wręcz niewyobrażalna – do stolicy Dolnego Śląska powróciła muzyka. Już 29 czerwca 1945 roku w Teatrze Miejskim – obecnym gmachu Opery Wrocławskiej – zorganizowano koncert – uroczystą Akademię z okazji Święta Morza. Orkiestra pod batutą Stefana Syryłły zagrała utwory Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki i Ignacego Jana Paderewskiego oraz Piotra Czajkowskiego i Xavera Scharwenki. Wydarzenie przeszło do historii jako pierwszy powojenny występ Filharmonii Wrocławskiej.

W 1945 roku gmach Opery Wrocławskiej stanowił centrum odradzającego się życia kulturalnego we Wrocławiu – tutaj odbywały się koncerty pierwszej obsady Filharmonii Wrocławskiej, a także spektakle operowe: z inicjatywy Stanisława Drabika już 8 września 1945 roku zorganizowano premierę Halki Stanisława Moniuszki, a w grudniu trzykrotnie udało się wystawić także Cyrulika Sewilskiego. Pod koniec roku zaś w budynku odbyły się także pierwsze przedstawienia teatru dramatycznego. Wrocławscy Filharmonicy występowali wtedy w podwójnej roli, grając jako orkiestra zarówno operowa, jak i symfoniczna. Ważnym epizodem w tym początkowym okresie było zaangażowanie w sezonie 1946/1947 Stanisława Skrowaczewskiego jako drugiego dyrygenta zespołu. Kiedy jednak w 1949 roku upaństwowiono Operę Wrocławską, muzycy ograniczyli się do występów podczas przedstawień. Już w 1954 roku zespół symfoniczny rozpoczął stałą działalność.

Obecnie NFM Filharmonia Wrocławska jest jedną z najbardziej znanych i nagradzanych polskich orkiestr. Od września 2024 roku stanowisko jej dyrektora artystycznego piastuje właśnie maestro Christoph Eschenbach, jeden z najważniejszych pianistów oraz dyrygentów ostatnich dziesięcioleci. Zespół regularnie występuje w najważniejszych salach koncertowych w kraju i za granicą. W 2012 roku odbył tournée po Stanach Zjednoczonych – muzycy zagrali czternaście koncertów pod batutą Jacka Kaspszyka. W styczniu i lutym 2020 roku ponownie gościł w USA, między innymi w Chicago, Nashville, Greenville czy Stanford. Poprowadził go ówczesny dyrektor artystyczny Giancarlo Guerrero, a partie solowe podczas koncertów wykonali: Piotr Anderszewski, David Fray, Bomsori Kim i Janusz Wawrowski. Orkiestra zaprezentowała się także w wielu miejscach ważnych dla europejskiej kultury muzycznej, takich jak Concertgebouw w Amsterdamie, Tonhalle w Zurychu, Elbphilharmonie w Hamburgu, Brucknerhaus w Linzu czy Frauenkirche w Dreźnie. W ostatnich latach NFM Filharmonia Wrocławska wystąpiła również w innych miastach Austrii i Niemiec oraz w Belgii, Chorwacji, Estonii, na Litwie, w Serbii i Szwecji.

Ważną częścią działalności Wrocławskich Filharmoników jest propagowanie muzyki symfonicznej XX i XXI wieku oraz praca ze współczesnymi kompozytorami. Orkiestra regularnie wykonuje utwory powstałe na zamówienie NFM, wśród nich dzieła między innymi Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil, Elżbiety Sikory czy Pawła Mykietyna. Albumy nagrane przez NFM Filharmonię Wrocławską zdobywają prestiżowe nagrody przemysłu fonograficznego. Płyta z Grande Messe des Morts Hectora Berlioza, która powstała pod dyrekcją Paula McCreesha, została doceniona przez BBC Music Magazine w 2012 roku. Miesięcznik przyznał wydawnictwu nagrodę w kategorii Technical Excellence. W 2011 roku płyta Witold Lutosławski. Opera omnia: Symfonie nr 2 i 4, nagrana pod dyrekcją Jacka Kaspszyka, otrzymała Fryderyka w kategorii Album roku – muzyka symfoniczna i koncertująca. Rok później inne nagranie z tej serii – Witold Lutosławski. Opera omnia: Preludia i fuga na 13 instrumentów smyczkowych, Koncert podwójny na obój, harfę i orkiestrę kameralną – było nominowane ponownie do tej nagrody. Powstała pod batutą Benjamina Shwartza i z udziałem Łukasza Długosza płyta Paweł Mykietyn została z kolei nominowana w 2018 roku do Fryderyka w kategorii Album roku – muzyka współczesna. Arvo Pärt: The Symphonies – album zarejestrowany pod dyrekcją Tonu Kaljuste w 2019 roku otrzymał nominację do Fryderyka w kategorii Najlepszy album polski za granicą. Płyta ta zdobyła prestiżową International Classical Music Award w kategorii Contemporary, Fryderyki w 2022 (Paweł Mykietyn – II Koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną, Hommage à Oskar Dawicki) i 2025 roku (Karol Szymanowski), a także inne, liczne nominacje.

Osiemdziesiąt lat później znów zgromadzimy się w miejscu pierwszego koncertu na gruzach – Operze Wrocławskiej będącej niegdyś Teatrem Miejskim. NFM Filharmonia Wrocławska, jako spadkobierczyni muzyków występujących w 1945 roku, zagra pod batutą maestra Christopha Eschenbacha wraz z Orkiestrą Opery Wrocławskiej. Na podium dyrygenckim stanie też Mirian Khukhunaishvili, który od sezonu artystycznego 2025/2026 obejmie stanowisko kierownika muzycznego Opery. Usłyszymy twórczość Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki. Dzieła pierwszego z kompozytorów wykona utytułowany pianista Krzysztof Jabłoński. To będzie wyjątkowy popołudnie, pełne wspomnień i dumy z obecności w naszym mieście muzyki prezentowanej przez największych artystów światowych scen.

Wieczorem w Narodowym Forum Muzyki NFM Filharmonia Wrocławska ponownie wystąpi pod dyrekcją Christopha Eschenbacha. Zabrzmi odzwierciedlająca w swojej formie tragiczną historię II wojny światowej i losy uciekinierów przed prześladowaniami Rapsodia na tematy mołdawskie Mieczysława Wajnberga. Partię solową wykona w niej Radosław Pujanek – koncertmistrz Filharmoników Wrocławskich. Wydarzenie to stanie się też okazją do wysłuchania dwóch arcydzieł symfonicznych Maurice’a Ravela skomponowanych w okresie międzywojennym, a zainspirowanych tańcem – Bolera i La Valse.

Program koncertów

29.06.2025 r., godz. 12.00

Opera Wrocławska

Christoph Eschenbach – dyrygent

Mirian Khukhunaishvili – dyrygent

Krzysztof Jabłoński – fortepian

NFM Filharmonia Wrocławska

Orkiestra Opery Wrocławskiej

Stanisław Moniuszko

Bajka (Opowieść zimowa) – uwertura fantastyczna na wielką orkiestrę

Tańce góralskie z opery Halka

Mazur z opery Halka